De Nederlandse Vereniging voor Psychoanalyse is een vereniging ter bevordering van de wetenschappelijke ontwikkeling van de psychoanalyse en ter bescherming van de kwaliteit van de beroepsuitoefening van leden die het beroep van psychoanalyticus uitoefenen of daartoe in opleiding zijn.
Het belangrijkste uitgangspunt van de psychoanalyse is dat een groot deel van ons gedrag en gevoel onbewust verloopt en dat bij psychische klachten onbewuste factoren en processen een belangrijke rol spelen.
Grondlegger van de psychoanalyse was Sigmund Freud (1856-1939), daarna zijn er vele andere psychoanalytische denkers geweest die met Freud of in psychoanalytische verenigingen samenwerkten en de psychoanalyse verder ontwikkelden als theorie over het psychisch functioneren van de mens.
Psychoanalyse is ook een psychotherapeutische behandelvorm die met deze theorie is verbonden. Daarnaast heeft de psychoanalyse ook een cultuurbeschouwing met zich meegebracht.